دفاع از پایان نامه
بیشتر دانش پژوهان، باید رساله ی خود را در قالب یک سخنرانی ارائه کنند که البته برخی دچار گفتار هراسی می شوند و نمی توانند پیام مورد نظر را به خوبی انتقال دهند . به همین دلیل، قضاوت داوران و مخاطبان را دچار مشکل می سازند. بنابراین ، شایسته است به هنگام دفاع به موارد ذیل توجه کنند:
1. واقع گرا باشند و بدانند که بیشتر سخنرانان حتی تواناترین آنهانیز پیش از ایراد سخنرانی، تا حدودی دارای تشویق و اضطراب هستند. در اصل، بروز این حالت امری طبیعی است، زیرا وجود این احساس، سبب می شود که فرد، تحریک شود و نیروی بیشتری را از خود نشان دهد؛
2. به هنگام سخنرانی، هراسی به خود راه ندهند و همواره در مورد موضوعی سخن بگویند که به آن آشنایی و احاطه کامل دارند؛
3. باید بدانند هدف از سخنرانی و دفاع، تنها سخن گفتن است، نه خطابه خوانی؛
4. پیش از ایراد سخنرانی ، ذهن خود را بر روی مطالب سخنرانی متمرکز کنند، نه بر خودشان. تمرکز بر سخنرانی، کلید موفقیت است. نگرانی و احساس تشویق از اینکه، چرا گلویم خشک شده، چرا دست هایم می لرزد و پیشانی ام عرق کرده و …، قدرت تمرکز را از انسان می گیرد؛
5. به خاطر داشته باشند که مخاطبان نیز همانند آنان، انسان هایی با عاطفه و احساسی هستند؛
6. اعتماد به نفس داشته باشند و بدانند خود آنها بیشترین اطلاعات را از موضوع پایان نامه، دارند؛ زیرا در مورد آن بسیار مطاله کرده اند.
7. سعی کنند به شیوه ی خودشان سخن بگویدو از زبان عاریتی استفاده نکنند؛ چه اینکه این کار، سبب تشدید گفتار هراسی می شود. باید پذیرفت که هر کدام ازما به هنگام سخنرانی، شیوه ای خاص و منحصر به فرد داریم؛
8. تمرین کنند و اگر می توانند سخنرانی خود را چند با رو با صدای بلند برای خود ارائه کنند، تا جایی که مطمئن شوند به راحتی می توانندآن را بدون خواندن از روی متن هم ایراد کنند؛
9. از مصرف داروهای آرام بخش به شدت بپرهیزند. این داروها سبب عصبیت ، رخوت، کسالت و سستی می شوند و شور و نشاط سخنرانی را از بین می برند.
10. هرگز در حین سخنرانی پوزش نخواهند. به طو رمعمول، سخنرانان بسیار مضظرب و عصبی، از مخاطبان پوزش می طلبند، اما این کار، فقط سبب تشدید اضطراب و تشوویق آنها می شوند، بکوشند آرامش خود را حفظ و کمتر از شنوندگان معذرت خواهی کنید.
11. مدیریت زمان را فراموش نکنند و سعی کنند گزارش خود را در وقت مقرر به پایان برسانند و از حاشیه پردازی و خروج موضوعی بپرهیزند.
12. پیشاپیش خلاصه و کدهایی برای تبادر و راهنمایی خود آماده کنند تا با دیدن آنهابه اصل مطالب رهنمون شوند.
13. روی ویژگی های خاص پایان نامه به ویژه یافته های تازه و نوآوری ها تأکید نمایند.
14. به درستی به سؤالات استادان به ویژه استاد داور گوش فرا دهند و برای این که آنها را فراموش نکنند در برگه ای ثبت کرده و موقع پاسخ گویی نیز با آمادگی قبلی و جمع بندی ذهنی مطالب را به طور مستند بیان کنند و اگر سؤالی را نمی دانند، گفتن « نمی دانم» بهتر از پاسخ های نادرست و نامربوط است.
در مجموع برای اینکه دفاع موفق و تأثیر گذار داشته باشند، باید سعی کنند هدفمند، روشن و شفاف ، پذیرفتنی و با نشاط و برانگیزاننده، سخن بگویند. بادیوار صحبت نکنند، بلکه به شنوندگان نگاه کنند. حرکت را ساده انجام دهند، خونسرد باشند و متانت و سنگینی خود را حفظ کنند . از حرکت های مغشوش کننده بپرهیزند. در مورد کلمات کلیدی کمی مکث کنند. پیام شان را منتقل و به هنگام سؤال کردن کمی مکث کنند تا مخاطبان به پاسخ فکر کنند. در صورت نیاز پاسخ را با کلماتی که احساس می کنند مخاطب آنها را بهتر درک می کنند، تکرار کنند. به هیچ وجه سخنرانی را به روخوانی تبدیل نکنند. از مبالغه و بزرگ نمایی بپیرهیزند و در بحث ها گم نشوند و تنها هدف را دنبال کنند.1
—————————————–
1. اسحاقی، حسین، اصول و مهارت های پایان نامه نویسی، قم، حوزه علمیه قم، مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران، مرکز نشر هاجر، 1391. ص166.
سه دفاعیه