مدرسه علمیه قدسیه بهشهر

حضرت زینب کبری(سلام الله علیها) دختر علی بن ابیطالب

حضرت زینب(سلام الله علیها) در پنجم جمادی الاول در مدینه دیده به جهان گشود. حضرت زینب (سلام الله علیها) نخستین دختر حضرت علی (علیه السلام) و حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) است. معروف ترین نام این بانوی بزرگ «زینب» است که در لغت به معنای « درخت نیکو منظر» آمده است و معنای دیگر آن « زین اب» یعنی« زینت پدر» است و به راستی زینب (سلام الله علیها) برای مکتب اسلام و مرام پدر، مایه زینت و آبرومندی بی نظیر بوده است.(باقر شریف القریشی، سیده زینب، ص 29).
حضرت زینب (سلام الله علیها) از دوران کودکی علاقه فراوانی به امام حسین(علیه السلام) داشت. هرگاه امام حسین(علیه السلام) از نظر ایشان غایب می شد بی قراری می کرد. و چون دیده ایشان به جمال برادر می افتاد، شاداب می گشت. اگر در گهواره به گریه می افتاد، دیدار امام حسین(علیه السلام) و یا شنیدن صدای ایشان، مایه آرامش و قرار زینب بود.
و اینکه زینب کبری(سلام الله علیها) دارای فضایل و مناقب فراوان بود و این بانوی باعظمت را عالمه غیر معلّمه، عقیله بنی هاشم، معصومه صغری، نائبه الحسین، شریکه الشهداء، عقیله النساء، نائبه الزهراء و شریکه الحسین و … لقب داده اند. و اینکه دارای علم و دانش فراوانی بود از جمله سخنان و خطبه های عالمانه، همراه با استقلال به آیات قرآن، در کوفه و شام از سوی حضرت زینب هر کدام شاهدی بر توانایی این بانوی بزرگ است.
حضرت زینب(سلام الله علیها) در پرستش و عبادت مرتبه اعلای را دارا بودند، چنانکه عبادت و مناجات های امام حسین(علیه السلام) را به ویژه در شب و صبح عاشورا به تماشا نشسته بود و هر یک برایش درس و الگوی عبادت و مناجات بود.(سید نورالدین جزایری، خصایص الزینبیه، ص 60.
حضرت زینب(سلام الله علیها) هیچ گاه تهجّد را ترک نمی کرد، آن چنان به عبادت مشغول بود که ملقّب به عابده آل علی(علیه السلام) شد. شب زنده داری حضرت زینب (سلام الله علیها) حتی در شب دهم و یازدهم عاشورا، ترک نشد.
امام زین العابدین(علیه السلام) می فرماید:« عمّه ام زینب در طول سفر اسارت از کوفه تا شام پیوسته نمازهای واجب و مستحب خود را انجام می داد».
ارتباط حضرت زینب(سلام الله علیها) با خداوند آن گونه بود که حضرت سید الشهدا (علیه السلام) در روز عاشورا هنگام وداع به خواهرش فرمود:« خواهرم! مرا در نمازهای شب فراموش نکن».(جعفر نقدی، زینب کبری بنت امام، ص62)
و اینکه زینب (سلام الله علیها) در حجاب و عفاف، یگانه روزگار بود. کسی از مردان، در زمان پدرش و برادرانش تا روز عاشورا او را ندیده بودند. حضرت زینب(سلام الله علیها) نمونه و تجسّم عالی صبر و پایداری است. مقاومت و شکیبایی در راه پاسداری از حریم دین و کرامت انسانیت او ویژگی های بارز این بانوی بزرگ است. حضرت زینب(سلام الله علیها) در وادی صبر و استقامت، یکه تاز میدان است و در صبر و ثبات بی نظیر و یگانه است. از ویژگی های عظیم بانوی کربلا «شجاعت» است، شجاعتی بسان حضرت علی(علیه السلام) که در قیام کربلا سخت مورد نیاز بود. بدون شک اگر ذرّه ای ترس از حکومت استبدادی یزید در وجود زینب راه می یافت، در این صورت، نهضت کربلا چنین پیروزی به ارمغان نمی آورد.
بانوی قهرمان کربلا، فصاحت و بلاغت را از پدر و مادر گرامی اش به ارث برده بود. هنگامی که در کوفه و شام خطبه می خواند، گویی از زبان پدر ایراد سخن می کرد. سخنانش در کوفه، شام بی شباهت به خطبه های امام علی(علیه السلام) و خطبه «فدکیه» مادرش زهرا(سلام الله علیها) نیست.(احمد بهشتی، زنان نامدار در قرآن و حدیث، ص51)
حضرت زینب(سلام الله علیها) به سن ازدواج رسیده بود از بین خواستگاران متعدی که به منزل علی(علیه السلام) می آمدند، زینب(سلام الله علیها) با عموزاده ی خود عبدالله بن جعفر ازدواج کرد و پنج فرزند به نام های علی، عون، عباس، محمد، و امّ کلثوم به یادگار گذاشت.
قبل از ازدواج، حضرت زینب به عبدالله بن جعفر گفت:« ای عبدالله! من با تو به شرطی ازدواج می کنم که اجازه دهی هر روز یک بار برادرم حسین(علیه السلام) را ببینم و اگر او زمانی به سفر رفت، به همراه او بروم و مانع مسافرت من نباشی».
عبدالله بن جعفر این شرط را پذیرفت و تا آخر زندگی به آن وفادار ماند. با حرکت امام حسین(علیه السلام) از مدینه، زینب برادر را همراهی کرد و عبدالله هم دو پسر خود عون و محمد برای کمک به مادرشان به همراه قافله امام حسین(علیه السلام) روانه کرد که در کربلا به شهادت رسیدند، رهبری قافله به عهده زینب بود و در واقع او نیابت رهبری را از ناحیه امام حسین(علیه السلام) به عهده گرفت.
زینب در جریان عاشورا، یک انسان تمام است. او مثل ماه تمام، در کنار آفتاب گرم جان پر تلالؤ حسین است و اینکه زینب(سلام الله علیها) به زیبایی، پیام رسان عزت و پیروزی نهضت امام حسین(علیه السلام) در ایام اسارت بود.(محمد سماوی، ابصار العین فی انصار الحسین، ص 57.) و اما زینب، عقیله بنی هاشم، بانوی خردمند و با اراده در اطاعت خداوند شخصیتی شگفت، سخن گوی واقعه عاشورا، مفسر قرآن و عترت پیامبر، ما در رنج ها و مصیبت های بزرگ، صبور عرصه های صبر، آرامش دهنده ی بانوان کاروان حسین(علیه السلام)، دریا دلی که ناخدای کشتی حسین(علیه السلام) بود… پرچم دار ایمان و عدالت در برابر تمامی کفر و ظلم و ستم سرافراز بیرون آید.
زینب کبری(سلام الله علیها) در سخت ترین شرایط اجتماعی و سیاسی جامعه در پیروزی نهضت عاشورا نقش تعیین کننده ای داشت. و تلاشها و مبارزات این بانوی قهرمان شجاع و خستگی ناپذیر، این بزرگ معلم زن نه تنها روشنگر واقعه کربلا و پاسدار خون شهیدان و حمایت کننده مقام رهبری بود بلکه محافظت از نسل امامت را بر عهده داشت.
زمانی که دشمن خواست امام سجاد(علیه السلام) را به شهادت برساند، زینب(سلام الله علیها) مانع شد و گفت اگر بنا است او کشته شود مرا بکشید. و بالاخره زینب کبری در طول مدت زندگی و پس از حرکت از شام و در مسیر راه نقش بسیار مهمی را در تبیین اهداف نهضت عاشورا و افشای جریان ضد دینی بنی امیه و تأثیر گسترده ای در راه روشن شدن افکار عمومی جامعه و تزلزل در ارکان حکومت و سقوط تدریجی آن داشت.

ملیحه شعبانی، طلبه