نكته هاي درباره پژوهش و نگارش
نكته هايي درباره پژوهش و نگارش
1. به هيچ وجه ، در تحقيقات و تأليفاتمان بر «مسموعات» و «منقولات» هر چند مشهور و معروف نيز باشد تكيه نكنيم مگر آنكه خودمان آنها را در منابع قابل اعتبار بيابيم تا اين حديث شريف شامل حالمان نگردد:« لا تُحَدِّثِ الناسَ بِكُلِّ ما سَمِعتَ بِهِ فَكَفي بذلِكَ كِذباً؛ هر چه را شنيدي به مردم نگو؛ زيرا همين براي دروغ بودن بس استـ».1
2. بكوشيم كه فضاي تحقيقات و تأليفاتمان را حقيقتاً از «تحقيق» و «تأليف» به معناي درست و فراگير و با همه ويژگي هاي آن پُر سازيم و با «تحقيق بازي» و «تأليف سازي» آلوده نسازيم و مانند معماران بساز و بفروش ، ما نيز «بچاپ و بفروش » نشويم.
3. بكوشيم كه روحيه« نگرش تحقيقي » و « نگارش تحليلي» را در خود زنده كنيم و روز به روز آن را بپرورانيم.
4. آنچه را در تحقيقات و تأليفات براي خودمان واضح و مفهوم نشده است، براي ديگران توضيح ندهيم و به ديگران تفهيم نكنيم و حتي از ذكر آن نيز بپرهيزيم و عطايش را به لقايش ببخشيم كه ممكن است آثار نامطلوب و نامقبول و حتي نامشروعي را در پي داشته باشد.
5. پژوهش هاي خويش را پس از نگارش نهايي و براي مطالعه و بازنگري و برخورداري از صحت دقت بيشتر، دست كم به دو تن و با ديدگاه پژوهشي و نگارشي و با دو ويژگي دقت داشتن و وقت گذاشتن بدهيم.
6. چنانچه در تحقيقات و تأليفات خويش، از آيات قرآن كريم و روايات شريف معصومان عليهم السلام استفاده مي نماييم، در برداشت از آيات و روايات دقيق باشيم وبه كتاب هاي معتبر تفسيري مراجعه كنيم. در اعراب گذاري آيات و روايات توجه داشته باشيم.
7. اگر ما به اين حقيقت روشن و ساده دست يازيم هر چند با تلقين به خويشتن هم باشد- كه مادرزاد محقق و مؤلف نبوده ايم و همان گونه كه براي فراگيري علوم و فنون ديگر و يادگيري «ضرب زيدٌ عمراً » وقت فراواني را صرف و گاه تلف مي نماييم، براي «محقق و مؤلف شدن» نيز بايد وقت فراواني را صرف كنيم، آن گاه پيش از آغاز هر تحقيق و پژوهشي و هر تأليف و نگارشي، به فراگيري دو فن و هنر مهم روي مي آوريم: يك . روش تحقيق و پژوهش- دو . روش تأليف و نگارش.
8. پيش از فراگيري دو روش پيشين و يا همزمان با آن، بايد روش هاي ديگري را نيز فرا بگيريم و ان گاه خواهيم ديد كه تحقيقات و تأليفاتمان از «صحت» و «سرعت» بيشتري نيز برخوردار شده اند و چه زيبا گفته اند« اگر به من روش ماهيگيري را ياد دهيد بهتر از آن است كه هر روز به من يك ماهي بدهيد» و آن روشها عبارتند از :
1. روش مطالعه و تند خواني؛
2. روش تلخيص و خلاصه نويسي؛
3. روش فيش برداري و يادداشت برداري؛
4. روش تنظيم فيش ها و دسته بندي يادداشت ها؛
5. روش نقد و بازنگري مطالب و يادداشت ها؛
6. روش طبقه بندي كتاب ها و تنظيم كتابخانه؛
7. روش مأخذشناسي و كتاب شناسي؛
8. روش ترجمه؛
9. روش كار با رايانه و استفاده از برنامه هاي رايانه اي.
10. طبق تحقيقاتي كه درباره نام و عنوان 100 كتاب پرفروش دنيا صورت گرفته، اين نتيجه به دست آمده است كه كتاب ها ي با نام و عنوان هاي 3 كلمه اي از بالاترين درصد برخوردار بوده اند. پس بكوشيم كه عنوان هاي 3كلمه اي را براي تحقيقات و تأليفاتمان بيشتر برگزينيم.
11. تلاش كنيد كه مطالبتان را روي برگه «كلاسور بزرگ» و مانند آن بنويسيد تا هرگاه خواستيد، نسبتاً بآساني بتوانيد از مطالب آن بكاهيد و يا بر آن بيفزاييد و آنها را آسانتر كپي نماييد و حروفچين نيز بتواند در هنگام انجام دادن كار خود ، بآساني و در زمان كمتري آنها را جابه جا نمايد.
12. در نوشتن پاورقي دقت لازم را داشته باشيد و اطلاعات كتابشناسي را به طور كامل و صحيح يادداشت نماييد.