مدرسه علمیه قدسیه بهشهر

اهميت و فضيلت اعتكاف در قرآن
اعتكاف در لغت به معنای حبس و توقف و رو کردن به چیزی است با تعظیم و تکریم؛ و در اصطلاح، به معنای توقف و ماندن سه روز و بیشتر از آن در مسجد جامع می باشد.1
قرآن کریم در آیاتی به مسئله اعتکاف اشاره کرده است؛ از جمله به حضرت ابراهیم و اسماعیل علیهما السلام فرمان می دهد که خانه خدا را برای طواف کنندگان و معتکفان و نمازگزاران آماده سازید، آنجا که فرمود:« وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثَابَةً لِلنَّاسِ وَأَمْنًا وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى وَعَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَنْ طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ؛ و[ به خاطر بیاورید] هنگامی که خانه کعبه را محل بازگشت و مرکز امن برای مردم قرار دادیم، و [برای تجدید خاطره] از مقام ابراهیم، عبادتگاهی برای خود انتخاب کنید، و ما به ابراهیم و اسماعیل امر کردیم که : خانه ی مرا برای طواف کنندگان و معتکفان و رکوع کنندگان و سجده کنندگان پاک و پاکیزه است».2.
این آیه شریفه به صراحت از اعتکاف د رمسجد الحرام سخن به میان آورده است، ولی از آنجا که همه مساجد خانه های خداوند در روی زمین هستند،3 اعتکاف در هر یک از آنها در صورت جامع بودن مورد توجه خداوند است و دارای پاداش فراوان؛ البته با حفظ مراتب و درجات مساجد.3
در آیه ای دیگر به یکی از احکام اعتکاف در مسجد پرداخته می فرماید:« وَلا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلا تَقْرَبُوهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ ؛ و در حالی که در مساجد به اعتکاف پرداخته اید، با زنان آمیزش نکنید. این مرزهای الهی است؛ پس به آن نزدیک نشوید! خداوند این چنین آیات خود را برای مردم روشن می سازد، باشد که پرهیزگار گردند».4
آیه فوق علاوه بر بیان یکی از احکام اعتکاف، این مسئله را بیان می کند که اعتکاف اختصاص به مسجد الحرام و یا مسجد النبی ندارد، بلکه در مساجد دیگری نیز می توان اعتکاف کرد.
———————-
1. راغب اصفهانی، المفردات، ص 343. مجمع البحرین؛ ج7، ص103.
2. بقره/125
3. محمدباقر مجلسی، بحارالانوار،ج83،ص383.
4. بقره/187.