مدرسه علمیه قدسیه بهشهر

فاطمه بنت موسی بن جعفر علیه السلام

شیخ مفید، اعلی الله مقامه، می نویسد: برای حضرت ابوالحسن موسی علیه السلام سی و هفت فرزند پسر و دختر بود و ضمن بر شمردن آنان می فرماید: و فاطمه الکبری و فاطمه الصغری…( محمد مفید، ارشاد، ج2، ص244). و ظاهر این است که حضرت فاطمه معصومه، همان فاطمه کبری باشد. هر چند شیخ مفید قدس سره راجع به این موضوع سخنی نفرموده است.

بالاخره این بانوی گرانقدر، دارای مقامی بس شامخ و رفیع می باشد و ائمه طاهرین، صلوات الله علیهم از این بانوی با جلالت با تمام تجلیل و تکریم یاد کرده اند و حتی پیش از ولادت آن حضرت، بلکه پیش از ولادت پدر بزرگوارش، نام او بر لسان بعضی از ائمه طاهرین صلوات الله علیهم اجمعین آمده و از مقام شامخش سخن گفته اند. و بر اثر همین تجلیلات خاصه ای که امامان معصوم از او کرده و به اقتضای فضایل ذاتی و منقبت های فراوانی که در وجود پاک او متبلور است، شهر قم از عظمت و جلال خاصی برخوردار گردیده، مرکزیت برای جهان تشیع پیدا کرده و امروز، قم، شهرت جهانی دارد و اولین چیزی که از لفظ و واژه (قم) به اذهان مردمان جهان، تداعی می شود حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها و قبر منور آن حضر ت است که به عنوان یک زیارت گاه بسیار مهم در همه جا تلقی می شود و شهرستان قم از دیر زمان به عنوان یک شهر زیارتی قلمداد می شده است که صرفاً برای زیارت قبر منور حضرت معصومه، از راه های دور و نزدیک بدانجا آمده، این ضریح مطهر و بقعه و بارگاه با شکوه را زیارت می کرده اند.  نام آن بانوی معظمه، فاطمه است که گاهی هم به عنوان فاطمه کبری از او نام برده شده است، زیرا حضرت موسی بن جعفر علیه السلام دختر دیگری به نام فاطمه داشتهاند که برای تمایز آن دو از یکدیگر، فاطمه مدفون در قم را فاطمه کبری نامیده اند و در فقره ای از فقرات زیارت آن معظمه به همین نام از آن حضرت یاد شده است؛ آنجا که می خوانیم: یا فاطمه اشفعی لی فی الجنه.

و در عین حال شهرت کامل و گسترده ای به ( معصومه) پیدا کرده اند به گونه ای که گاهی اسم مبارکشان برای بسیاری ناآشناست و لیکن واژه ی معصومه برای همگان آشنا بوده ، یادآور همین بانوی با عظمت و وقار و یادگار حضرت موسی بن جعفر علیه السلام می باشد و معرف و امتیاز روشن قم به شمار می رود. بلکه در قسمتی از بلاد جنوبی و احیاناً منطق دیگر، قم را همراه با نام مقدس معصومه یاد می کنند و به عنوان معصومه ی قم نام می برند. و این خود مسأله ای قابل توجه و تعمق است که این لقب ا ز کجا نشأت یافته است، آیا لقبی است که از ناحیه قدس پدر بزرگوار یا برادر عالیقدرش حضرت رضا علیه السلام یا از امامان بعد صلوات الله علیهم سرچشمه گرفته یا اینکه این لقب، لقبی مردمی و خود جوش است که بر اثر شدت پاکی و طهارت نفسی که از آن حضرت سراغ داشتند، به وجود آمده و تحقق یافته است و مردم مسلمان و دلدادگان اهل بیت عصمت و خاندان پیغمبر اکرم صلوات الله علیهم اجمعین او را بدین لقب مقدس و افتخار آمیز خوانده و یاد کرده اند؟

احتمال اول: ضعیف است، زیرا اگر این لقب امری قرار دادی از ناحیه امام معصومی ازامامان بود، به طور طبیعی نقل می شد و در کلمات مورخین و محدثین می آمد، در حالی که تاکنون بدین موضوع برخود نکردیم. چنانکه شیخ مفید، که همه فرزندان حضرت موسی بن جعفر از پسر و دختر را نام می برد و حتی اینکه هر کدام از کدام مادر بوده اند را نیز یادآوری می نماید، از ذکر معصومه در کلامشان اثری نیست، با آنکه نام مقدسش را که فاطمه است ذکر کرده اند.

بنابراین، احتمال مردمی بودن این لقب پر افتخار برای آن بانوی مکرمه، بسیار قریب به نظر می رسد، چنانکه می دانیم بعضی از شخصیت های بزرگ بر اثر عظمت و جلالت قدر و پایگاه رفیع و موقعیت عظیمی که در جامعه دارند، به لقب افتخار آمیزی در میان مردم، اشتهار پیدا می کنند. درمورد حضرت فاطمه ی معصومه علیها السلام به لحاظ اینکه به روایت صحیح مستندی درجوامع شیعی برخورد نکردیم، بلکه حتی روایت مرسلی را هم در این باب نیافتیم که امام علیه السلام آن حضرت را به این عنوان خوانده و یا این لقب را برای او قرار داده باشند، بنابراین بعید نیست که مردم و علاقمندان خاندان پیغمبر آنقدر عظمت و جلالت و رفعت شأن آن بانوی مکرمه را دریافت کرده  واحساس نموده و یا از لسان ائمه طاهرین شنیده بودند که آن معظمه را تالی و ثانی امامان و معصومان پاک، دانسته و این لقب برای وی بر زبانشان جاری شده است و به مرور زمان، بدان، اشتهار پیدا کرده باشند.

باری این لقب مبارک از همان دست القاب خودجوش و الهام مانند است که بدون تشریفات و تبانی اشخاص به ذهن خود مردم آمده و به فکرشان القا شده است واین نوع پیدایش لقب برای انسان، از ارزش و اعتبار فوق العاده برخوردار می باشد که نشأت گرفته از الهام درون و ضمیر بیدار جامعه است و بالاخره مستند به ملکات فاضله و مقامات عالی و جایگاه رفیع آن شخص می شود که موجب شده مردم آن لقب را برای او قرار داده اند.

نقش زنان در انقلاب حضرت مهدی علیه السلام

طبق فرموده ی امام باقر علیه السلام پنجاه نفر از آن 313 نفر زن هستند که در مکه خود را در اولین فرصت به امام می رسانند، چنانکه فرمود:«… و یجی ءُ و اللهِ ثلاثَ مِأةَو بضعَهَ عَشَرَ رَجُلاَ فِیهم خَمسُونَ امرئهً یجتمعونَ بمکهَ علی غیر مِیعادٍ قَزعاً کَقَزعِ الخریف؛ سوگند به خدا سیصد و اندی نفر مرد می آیند در میانشان پنجاه نفر زن هستند، در مکه اجتماع می کنند بی آنکه قبلاً وعده داده باشند، آمدنشان همچون ابرهای پاییزی است که با حرکات تند می آیند و در آن مرکز جمع می شوند».( بحارالانوار، ج52، ص223)

در حدیثی دیگر مفضل بن عمر می گوید: عده ای از زنان همراه حضرت مهدی علیه السلام هستند. عرض کردم: این بانوان برای چه در کنار مهدی عج هستند؟ فرمود: اینها مجروحان را مداوا می کنند و از بیماران جنگی پرستاری می نمایند، چنانکه زنان در زمان پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم همراه آن حضرت در جنگل ها این کارها را به عهده داشتند.( اثبات المهدی، ج7، ص150و ص171) .

شکی نیست که زن ها در انقلاب ها می توانند نقش مؤثر داشته باشند و در انقلاب ایران به تجربه ثابت شد که زن ها در جهات گوناگون نقش اساسی را ایفا می کردند و در صدر اسلام نیز زنانی همچون خدیجه و فاطمه و زینب، نقش حساسی را ایفا می کردند و یقیناً در انقلاب حضرت مهدی نیز این چنین خواهد بود.

در روایات آمده که پس از جنگ اُحُد بدن مبارک امیرالمؤمنین زخم های فراوان تا شصت زخم برداشته بود. پیامبر دو رن به نام امّ سلیم و امّ عطیه را مأمور مداوا و پانسمان زخم های بدن مبارک امام علی کرد. آنها طبق مأموریت به زخم بندی مشغول شدند بعد گزارش دادند به قدری بدن امیرالمؤمنین پر از زخم شده بود که هر زخمی را می بندیم در کنارش زخم دیگر شکافته می شود( المیزان، ج4، ص69، به نقل از اصول کافی).

بنابراین ، زنان نیز باید شخصیت و نیروی معنوی خود را بیابند و بدانند که می توانند در کنار مردان نقش ایفا کرده و از یاران حضرت مهدی عج الله الفرجه الشریف قرار گیرند و همچون زینب کبری مسئولیت های سنگین یک انسان کامل را بدوش کشیده و رسالت خود را انجام دهند.

در فوائد صدقه

بسا هست انسان به واسطه یک صدقه جزیی که می دهد خداوند بلاهای کلی را از او دفع می نماید چنانچه در کلمه طیبه دارد که روزی امام زین العابدین علی السلام به اصحاب فرمودند آیا می دانید سبب بودن این کبوتران در خانه کعبه چیست عرض کردند، نه یابن رسول الله، شما علتش را بفرمایید. فرمود: در زمان قدیم مردی بود خانه ای داشت و در میان آن خانه نخلی بود و کبوتری در شکاف شاخه آن آشیانه کرده پس هر وقت جوجه می گذارد آن مرد بالا می رفت و جوجه های آن را می گرفت و می کشت مدتی بر این منوال گذشت پس آن کبوتر از دست آن مرد به خدا شکایت کرد. پس به او گفته شد این مرتبه که می آید جوجه هایت تو را بردارد از درخت افتاده و می میرد این مرتبه کبوتر جوجه گذارد آن مرد یک روز دید کبوتر بالای درخت ایستاده ببیند چه می شود. وقتی که آن مرد آمد بالای درخت صدای سائلی از در خانه بلند شد آمد و پایین و به او چیزی داد و برگشت بالای درخت و جوجه های کبوتر را برداشت و کشت و به او آسیبی نرسید. کبوتر به خدا نالید که خدایا پس وعه ای که به من دادی، چه شد؟ به او گفته شد که این مرد جان خود را به واسطه ی آن صدقه ای که داد خرید.بلا از او دفع شد اما ما به همین زودی ها نسل تو را زیاد می کنیم و جایی تو را مسکن می دهیم که هیچ کس نتواند تا روز قیامت به شما اذیتی برساند. پس آنها را اوردند اینجا در خانه کعبه منزل دادند و در امن و امان هستند و کسی نمی تواند آنها را صید کند. بلی همیشه حرم خدا برای همه کس مأمن بوده حتی برای حیوانات چنانچه می فرماید:« من دخله کان آمنا»[ آل عمران/97] اما برای یک نفر این خانه امن نشد چون می دانست که اشقیای این امت حرمت این خانه را نگاه نمی دارند و می خواهند در حرم خدا خونش را بریزند.( ثمرات الحیات/ ج2، ص338)

آمدن شتر خدمت حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم

در منهج الصادقین می نویسد: مردی از انصار در مدینه شتری داشت مدتی نگاه داشته بود تا آنکه شتر پیر شد. و از کار افتاد. روزی خواست او را بکشد. چون آلت نحو حاضر کرد و قصد شتر را نمود شتر فرار کرد و تا در مسجد پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم دوید و فریاد زد:« السلام علیک یا رسول الله» . چون پیغمبر رو به او نمود سر به زمین گذارد، و بعد  سر بلند کرد، به زبان فصیح عرض کرد یا رسول الله به شکایت فلانی آمده ام مدتی مدیدی است که خدمت او را می کنم. الحال پیر شده ام و از کار افتاده ام می خواهد مرا ذبح کند. رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم کسی را فرستادند و آن مرد را حاضر کرد فرمود: ای مرد این شتر را به من بفروش یا به من ببخش. عرض کرد یا رسول الله : تن و جان من فدای شما باد . جان و مال من از شما است، پیغمبر آن شتر را قبول نمود و آزاد کرد، آن حیوان در مدینه می گشت و کسی او را از آب و گیاه منع نمی کرد و می گفتند:« هذا عتیق رسول الله » این آزاد شده رسول خدا است. و آن شتر هر وقت پیامبر را می دید سر فرود می آورد و سجده می کرد.

اصحاب چون دیدند آن شتر پیغمبر را سجده می کند. عرض کردند یا رسول الله : این حیوان شما را سجده می کند اذن بده ما هم سجده کنیم فرمود:« لا ینبغی السجود الا الله» سزاوار نیست غیر از خدا کسی را سجده کرد. اگر رخصت بود که مخلوق مخلوق را سجده کنند. من امر میکردم که زن ها شوهر های خود را سجده کنند. از این جهت بود که انبیاء و اولیاء گاهی غالب و گاهی مغلوب بودند. گاهی سالم و گاهی مریض بودند. برای این که مردم در حق آنها غلو پیدا نکنند. و معتققد به خدایی آنها نشوند. ولی با این وجود باز فی الجمله از کمالات و خوارق عادات آنها را که دیدند، اقرار به خدایی آنها کردند. و معتقد به خدایی آنها شدند. با وجودی که تمام اقرار می کردند که ما بنده خدا هستیم و معجزات و کرامات ما به اذن خدا است. و ما قادر بر نفع و ضرر خود نیستیم مگر به یاری خدا و همه را هدایت کنیم و به سوی خدا بخوانیم و دلیل راست گویی ما این است که هر چه بخواهیم خدا به ما عطا می کند. از این جهت بود که گاهی اظهار معجزه می کردند برای این که صدق فرمایشات آنها ظاهر شود. و مردم متنبه شوند و بیایند در راه راست و متقی و پرهیزکار شوند.( ثمرات الحیات، جلد 2، ص181).

سیره رفتاری پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم

مهربانی و تکریم کودکان

هنگامی که پیامبر (ص) از سفر باز می گشت ، کودکان گرد ایشان را می گرفتند و ایشان به خاطرشان می ایستاد. سپس از آنان می خواست که بالا بیایند. برخی از آنان، از جلو وا ز پشت ایشان، بالا می رفتند و از همراهان خود می خواست که دیگر کودکان را آنان حمل کنند. چه بسا پس از این ماجرا، کودکان افتخار می کردند و به هم می گفتند: پیامبر خدا مرا در آغوش خود برد و تو را بر پشت خود برد.(المحجه البیضاء، ج3، ص366).

نظم

امام حسین علیه السلام می فرماید:« از پدرم درباره زندگی داخلی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم سؤال کردم.پدرم فرمود:« ورود ایشان به هر خانه ای ، به خاطر اجازه ای که از همسران و کسان خود داشت، در اختیار خودش بود. هر گاه به خانه می رفت ، وقت خود را سه قسمت می کرد: یک قسمت برای خداوند تبار ک وتعالی، یک قسمت برای خانواده و یک قسمت برای خود. سپس، قسمت خود را بین خود و مردم تقسیم می کرد واول، خواص وارد می شدند و پس از آن ، سایر مردم و چیزی از وقت خود را از مردم، دریغ نمی نمود و درباره قسمت امت، روش او این گونه بود که اهل فضل را با اجازه دادن به آنها اندازه فضل شان در دین، بر دیگران ترجیح می داد. بعضی از آنان(مردم)، یک حاجت داشتند، بعضی دو حاجت و بعضی بیشتر.(بحارالانوار، ج16، ص150، ح4)

نماز

پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم هر گاه به نماز می ایستاد، از ترس خدای متعال رنگ چهره اش تغییر می کرد و سینه اشت، آوایی چون آواز جوشش دیگ داشت(فلاح السائل، ص 161)امام علی علیه السلام نقل می کند: پیامبر خدا، شام و یا کار دیگری را بر نماز مقدم نمی داشت و هنگامی که وقت نماز فرا می رسید(از شدت اشتیاق به آن به گونه ای رفتار می کرد که گویا خانواده و دوست را نمی شناسد .(تنبیه الخواطر، ج2، ص78)