مدرسه علمیه قدسیه بهشهر

اتحاد در نگاه استاد شهید مطهری

همبستگی؛ یکی از علایم حیات

یکی از علایم حیات یک جامعه این است که همبستگی میان افرادش بیشتر است. خاصیت مردگی، متلاشی، متفرق و جداشدن اعضا از یکدیگر است. خاصیت زندگی یک اجتماع، همبستگی و پیوستگی بیشتر اعضا و جوارح آن اجتماع است… چه تعبیر رسایی وجود مبارک رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم دارد، که می فرماید:« مثل المؤمنین فی توادهم و تعاطفهم و تراحمهم مثل الجسد؛ إذا اشتکی منه عضوٌ تداعی سائر الجسد بالسهَّر و الحمیّ1؛ مثل مردم با ایمان، آن هایی که زنده به ایمانند، آن هایی که مصداق:« یَآ أیُّها الذَینَ ءامَنُوا استَجیبوا لله و للرسولِ إذا دَعاکم لِما یحیکم…»2.هستند مثل مؤمنین در هم دلی، در دوست داشتن یکدیگر، در علاقه مند بودن به سرنوشت یکدیگر، مثل پیکر زنده است که اگر عضوی از آن به درد آید، سایر اعضا با این عضو هم دردی می کنند…

مثلاً یک ضایعه در گوشه ای از کبد، یا روده پیدا شده که طبیب تشخیص نمی دهد، بسا هست که اگر عکس برداری هم بکنند، تشخیص داده نمی شود که چیست، اما این قدر معلوم می شود که تمام بدن از نوک سر گرفته تا ناخن پا غرق در تب می شود، در جه حرارتش بالا می رود، گلبول های خون به فعالیت می افتند، تمام بدن به فعالیت می افتد که چرا در فلان جای بدن فلان ضایعه پیدا شده است. این، علامت حیات است.3

ذوق واحد اجتماعی

… ذوق اجتماعی عبارت است از طرز تشخیص و قضاوت شخص در مسایل اجتماعی، در اجتماع آنچه مهم است این است که ذوق و سلیقه واحدی در اجتماع بوده باشد و آن ذوق واحد صحیح باشد؛ یعنی ذوق جامعه هدف واحد صحیحی را انتخاب کرده باشد و راه رسیدن به آن هدف واحد را نیز، یک جور تشخیص دهد و آن طرز هم صحیح باشد. پس جامعه باید از لحاظ هدف دارای تشخیص واحد باشد و آن تشخیص ، صحیح و در جهت رشد و سعادت و کمال جامعه و متناسب با مرحله اجتماعی آن جامعه باشد و هم از لحاظ را ه رسیدن به آن هدف دارای تشخیص واحد باشد و تشخیصش صحیح باشد؛ یعنی واقعاً راهی که می رود او را به آن مقصد برساند، نه این که آن را دور کند و به جای آن که او را به کعبه برساند به ترکستان ببرد، می توان گفت که جامعه دینی فعلی ما از لحاظ هدف، تشخیص واحدی دارد و آن تشخیص صحیح است. اما از لحاظ راه رسیدن به هدف، تشخیص واحدی ندارد و هزاران نوع ذوق و سلیقه وجود دارد . به هر حال تنها هدف واحد داشتن، جامعه را در مسیر واحد به حرکت در نمی آورد، بلکه لازم است راه رسیدن به هدف را نیز یک جور تشخیص دهد تا در مسیر واحد حرکت کند…

ما در تربیت دینی بسیار محتاجیم به این که بین دستگاه های تربیتی و دینی، اعم از خطابه و منبر و از کتب و روزنامه ها و مجلات دینی، هماهنگی باشد و مولد ذوق و سلیقه واحد- البته صحیح - باشد، تا در حوادث و سوانحی که برای جامعه پیش می آید، جامعه یک جور عکس العمل نشان بدهد. وضعی که داریم؛ به گونه ای است که در برابر حوادث مختلف، عکس العمل های متفاوت و متباین در افراد پیدا می شود، در صورتی که ملت های تربیت شده در دستگاه واحد، در پیشامدها به شکل واحد عکس العمل از خود نشان می دهند.

نشانه این که ذوق اجتماعی واحد است؛ این است که افراد در مسایل اجتماعی قضاوت واحد داشته باشند و در برابر حادثه واحد اجتماعی، افراد اجتماع عکس العمل واحد نشان بدهند. این دلیل است که طرز تفکر واحد و ذوق واحد و سلیقه اجتماعی واحد بر آن اجتماع حکم فرماست . وظیفه خطابه و منبر این است که اولاً خطبا کوشش کنند هدف های اسلامی را به جامعه، روشن عرضه کنند و راه رسیدن به آن هدف ها را با دقت پیدا کنند و با هماهنگی و هم زبانی بر جامعه عرضه بدارند، تا بتوانند مولد ذوق و سلیقه واحد باشند و جامعه بتواند در مسیر واحد حرکت کند و این گونه نباشد که آنچه یکی رشته می کند، دیگری پنبه کند؛ از این رو خطابه و منبر خودرو و کلاس ندیده و آشنا نشده به هدف های کلی اسلامی، مفید نیست. باید اساتیدی آشنا به هدف های اسلامی به آن ها نیز، بیاموزند؛ و آن ها به مردم بیامورند، و همچنین راه های کلی رسیدن به آن هدف ها در همان کلاس ها آموخته شود و علاوه بر این ها لازم است سالی یک بار کنگره سالانه از خطبای کشور برای رسیدگی به مسایل روز تشکیل شود، تا به تمام معنا خطبای دارای طرز تفکر واحد بشنود و نیروی بسیار مؤثری در اجتماع به شمار روند.4

————————————————

1. مسند ابن حنبل، ج6، ص379.

2. الانفال(8): 24.

3. احیای تفکراسلامی، ص23 و 24

4. یادداشت های استاد مطهری، ج4، ص268- 265.

یا اباصالح المهدی ادرکنی

زمین تشنه است، ببار

آغاز ولایت عهدی امام مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف

جهان چگونه نفس می کشد؟ نمی دانم! کسی چه می داند… شاید زمان وعده الهی همین فردا باشد! این روزها کشکول دست ها از یاد خدا تهی است! این روزها شبح ناپیدای شیاطینی که با هیچ چیز از بین نمی روند، در هر کوی و برزن جولان می دهد! جهان هنوز به مرز بلوغ هم نزدیک نشده است! این روزها داس دروگر ریا، خوشه های زرین محبت را از مزارع دل ها چیده است!

این روزها، خارهای عداوت از زیر پوست نازک زمین سربرآورده و عدالت، زخمی خنجر کین و عداوت است! آسمان دل مرده است و زمین، از پستی، چشمانش متورم است! آهنگ سوزناک بی عدالتی، در گوش زمین پیچیده است و مرگ، مفهومی بالاتر از زندگی است!

این روزها زمین تشنه است… و چشم های منتظر به بی انتهایی جاده، خشکیده اند غایت خلقت آسمان و زمین، رستن از اسارت است و اکنون زمین در خواب چندین هزاز ساله رفته است. این روزها زمین تشنه می سوزد… و در نیمی از از زمین یا شاید هم بیشتر جهان از گرسنگی و فقر فریاد می زند. ظلمت ماناتر از نور شده است، در جهانی که دل ها در آن نزدیکی را لمس نمی کنند و مهربانی، عشق، وفاداری، صمیمت و وفا فرهنگی فراموش شده اند…

به یقین پایان کتاب غربت عالم و آدم، با نام تو آغاز می شود و قلدران قدراه بند« نظم نوین جهانی » با آشوب شمشیر تو خاموش خواهند شد. کویر وجودمان، در انتظار باران ظهور توست. این دل ها د رحصار زمان، پوسیده اند و اینک آمدنت فرجام یأس، کوچ تاریکی، طلوع عدالت، صبح هدایت، تجلی شرافت و فضیلت های انسانی است. آمدنت پایانی است بر حیرت مدام آدمیان!

آمدنت قامت گرفتن آرزوهای گمشده است!

آمدنت رهایی نفس های حبس شده در سینه هاست که تو سایه گسترده ی لطف خدایی بر سر همه بلاکشان رنج دیده!

اینجا خمودگی، مجال سرودن به گل واژه های نیاز نمی دهد و خاموشی، جریان تند سرشیبی های غفلت است. اینجا از «هیچ» حقیقتی معلوم ساخته اند که از « نمی دانم» های بی شمار و از مجهول های بی هویت سرچشمه میگیرد… اینجا همان«نمی دانم کجا» یی است که برهوت آدم های عصر ماست… اما اگر تو بیایی، مرداب های باورمان به چشمه ساران زلال روشنی و امید مبدل می شود و دشتستان نابارور خیال، تا ناکجای ذهن بارور می شود و ثمره یقین می دهد.

اینک جهان منتظر توست تا گندم زران طلایی عدالت، خوشه خوشه، موج زنند در پرتو گرمای دست های سخاوت تو… جهان منتظر توست تا نظم نویت جهانی را نظم کهن آسمانی کنی و تمام عقل ها، تسلیت برهان توفنده و بینش برنده کلامت شوند…

جهان طلوعت را انتظار می کشد تا بیایی و پندارهای سبز، سرتاسر زمین را در آغوش کشند و انسان در خداگونه ترین ایستگاه تاریخی اش، کعبه، به تو ملحق شو و برخیزد تا نومیدی تنیده دردست و پاهایش که حاصل افسون سراب تمدن است و از زندگی بیزارش کرده، را رها کندو از چنگال انسان بی هویت آزاد شود. تمام چشمه ها یقین دارند که می آیی…

تمام دهکده ها، تمام خانه ها، تمام گلدسته ها، تمام مناره ها، تمام دل ها، تمام دست های آذین بسته به قنوت و … خواهی آمد تا دل ها نمیرند و چشم ها غبار نگیرند و خنده ها نخشکند و بغض ها نشکفند و دل ها شیطانی نشوند و پرچم ها رنگ ستم نگیرد…

خواهی آمد که

تویی بهانه این ابرها که می گویند

بیا که صاف شود این هوای بارانی

سلام ٌ علی آل یاسین

السلام علیک یا داعی الله و ربّانی آیاته

السلام علیک یا باب الله و دیّان دینه

السلام علیک…

شهادت امام حسن عسکری علیه السلام و توطئه های بی ثمر

محمد عباسی که همواره از محبوبیت و نفوذ معنوی امام در جامعه نگران بود، چون دید توجه مردم به امام روز به روز بیشتر می شود و زندان و اختناق و مراقبت تأثیر معکوس دارد، سرانجام به همان شیوه ی مزورانه ی دیرینه متوسل شد و امام را پنهانی مسموم ساخت. دانشمند نامدار جهان تشیع،« طبرسی» می نویسد: بسیاری از دانشمندان ما گفته اند: امام عسکری علیه السلام بر اثر مسمومیت به شهادت رسید، چنانکه پدرش و جدش و همه ی امامان، با شهادت از دنیا رفته اند.1 « کفعمی» دانشمند معروف شیعه، می گوید: او را « معتمد» مسموم ساخت2 و « محمدبن جریر بن رستم» از دانشمندان شیعی در قرن چهارم، معتقد است که : امام عسکری علیه السلام در اثر مسمومیت به درجه ی شهادت رسید.3

یکی از نشانه های شهادت امام توسط دربار عباسی، تحر کها و تلاش های فوق العاده ای بود که معتمد عباسی در روزهای مسمومیت و شهادت امام، برای عادی جلوه دادن مرگ آن حضرت از خود نشان داد. ابن صباغ مالکی، یکی از دانشمندان اهل سنت از قول عبیدالله بن خاقان یکی از درباریان عباسی می نویسد:« … هنگام درگذشت ابومحمد حسن بن علی عسکری علیه السلام معتمد ، خلیفه ی عباسی حال مخصوصی پیدا کرد که ما از آن شگفت زده شدیم و فکر نمی کردیم چنین حالی در او( که خلیفه ی وفت بود و قدرت را در دست داشت) دیده شود. وقتی « ابومحمد امام عسکری رنجور شد، پنج نفر از اطرافیان خاص خلیفه که همه فقیهان درباری بودند، به خانه ی او گسیل شدند. معتمد به آنان دستور داد در خانه ی ابومحمد بمانند و هر چه روی می دهد به او گزارش کنند، نیز عده ای را به عنوان پرستار فرستاد تا ملازم او باشند، و همچنین به « قاضی بن بختیار» فرمان داد ده نفر از معتمدین را انتخاب کند و به خانه ی ابومحمد بفرستد و آنان هر صبح و شام نزد او بروند و حال او را زیر نظر بگیرند. دو یا سه روز بعد به خلیفه خبر دادند حال ابومحمد سخت تر شده و بعید است بهتر شود. خلیفه دستور داد شب و روز ملازم خانه ی او باشند و آنان پیوسته ملازم خانه ی آن بزرگوار بودند تا پس از سامراء به حرکت در آمد و سراپا فریاد و ناله گردید و بازارها تعطیل و مغازه ها بسته شد. بنی هاشم ، دیوانیان، امرای لشکر، قاضیان شهر، شعرا، شعور و گواهان و سایر مردم برای شرکت در مراسم تشییع حرکت کردند، سامرا در آن روز یادآور صحنه ی قیامت بود! وقتی جنازه ی آماده ی دفن شد، خلیفه برادر خود، عیسی بن متوکل، را فرستاد تا بر جنازه ی  آن حضرت نماز بگزارد، هنگامی که جنازه را باز کرد. و به علویان و عباسیان و قاضیان و نویسندگان و شهود نشان داد و گفت: این ابو محمد عسکری است که به مرگ طبیعی درگذشته است و فلان و فلان از خدمتگزاران خلیفه نیز شاهد بودهاند!بعد روی جنازه را پوشاند و بر او نماز خواند، و فرمان داد برای دفن ببرند».4

البته این نماز جنبه ی تشریفاتی داشت و طرحی بود که رژیم حاکم برای لوث کردن ماجرای شهادت امام ریخته بود و چنانکه در میان دانشمندان شیعه مشهور است، حضرت مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف به طور خصوصی بر جنازه ی پدر بزرگوارش امام عسکری علیه السلام نماز گزارد.5

————————————————————-

1.إعلام الوری، الطبعه الثالثه، ص367.

2. شیخ عباس قمی، الأنوار البهیه، ص162.

3. دلائل الامامه ، نجف، منشورات المکتبه الحیدریه، ص223.

4. الفصول المهمه، چاپ قدیم، ص307-308. این قضیه را مرحوم شیخ مفید در ارشاد و فتال نیشابوری در روضه الواعظین و طبرسی در إعلام الوری و علی بن عیسی الاربلی از قول احمد پسر عبیدالله بن خاقان نقل کرده اند. این گزارش نشان می دهد که امام در جامعه چه موقعیتی داشته و حکومت عباسی چرا نگران بوده است و نیز روشن می کند که خلیفه از بر ملا شدن مسمومیت و قتل امام تا چه حد وحشت داشته است و لذا با زمینه ی سازی قبلی کوشیده است شهادت امام را مرگ طبیعی قلمداد کند!

5. صدوق، کمال الدین، باب 43، ص475- مجلسی، بحارالانوار، ج50. ص332-333

والدین و دینداری فرزندان

1. والدین باید فرزندان خود را امانت به حساب آورند و در جهت خداگرایی هدایت کنند. اغلب پدر و مادرها گمان می کنند وظیفه ی آنان در حد سیر کردن شکم فرزندان و پوشش تن و حفظ آنها از سرما و گرماست. دیگر نه مسئولیت اعتقادی دارند، نه اخلاقی. زندگی آنان در حد زندگی مرغ و جوجه است که لانه ای آباد و شکمی آبادتر دارند.

2. فرزندان آن چه را می بینند  می پذیرند، نه آن چه پدر و مادر می  گویند.

3. مناسب است والدین در گفت و گوهای خانوادگی، داستان های تربیتی و مذهبی مطرح کنند.

4. والدین عقاید خویش را منطبق بر رضای خداوند عنوان نمایند، نه بر سلیقه شخصی.

5.والدین باید به مسائل مذهبی کودکان اهمیت بدهند و آنها را از نظر مذهبی واکسینه کنند. همچون واکسنی که برای حفظ اطفال از بیماری های مختلفی چون: وبا، آبله، فلج، و … به کودک می دهند.

6. توصیه و سفارش های دینی و اخلاقی پدر و مادر بسیار سازنده است که از سنت های معصومان علیه السلام و بزرگان دین بوده است که با واژه های « یا بنی، فرزندم» آمده است مانند نامه ی 31 نهج البلاغه یا سفارش های لقمان به فرزندش در قرآن و یا سفارش های سید بن طاووس به فرزندش در کتاب مستقلی به نام کشف المحجه.

7. لازم است والدین کودکان خود را به مجالس و محافل مذهبی ببرند.

8. بر والدین است کودکان خود را به نمازهای جمعه و جماعت ببرند تا آنها بتوانند صحنه های نماز را از نزدیک ببینند.

9. در پرورش مذهبی رعایت اعتدال یک اصل اساسی است. هرگز نباید تکلیف برای کودک سخت باشد. اگر کودک را با خود به مسجد می برید نباید طول بدهید. پرورش دینی و مذهبی کودکان باید بدون اجبار و تحمیل باشد.

10. والدین باید مسائل دینی را غیر مستقیم بگویند، زیرا خطابه های لفظی فراوان، کارساز نیست، حتی اگر با منطق و استدلال همراه باشد.

11. برای این که فرزندان مذهبی بار بیایند، باید والدین وظایف دینی خود را صادقانه و جدی انجام دهند.

12. بهترین زمان برای آموزش مذهبی به کودکان هنگام اعیاد، سوگورای ها، مناسبت های مذهبی است. در این اوقات ذهن کودک آمادگی دریافت مسائل مذهبی را بیشتر دارد.

13. پدید آوردن صحنه ها و فضاهایی که تدریجاً کودکان به مسائل مذهبی گرایش پیدا کنند، مانند: بردن کودکان به زیارت گاه ها، دیدار با شخصیت های مذهبی و معاشرت با خانواده های مذهبی .

14. تلاوت قرآن در حضور فرزندان بعد از انجام فرایض دینی، نقش زیادی درگرایش مذهبی کودکان دارد.

15. رفت و آمد با خانواده های مذهبی، در روحیات مذهبی کودکان مؤثر است.

راه های آشنا کردن فرزندان با حق الناس

1. فرزندان را متناسب با موقعیت سنی و ادارکی شان، با مفهوم حق الناس آشنا کنید.

2. بی اجازه ی فرزندان دست به وسایل شان نزنید تا احساس احترام به مالکیت دیگران در آنها تقویت شود.

3. چنانچه فرزندتان بی اجازه ی دیگران از اموالشان استفاده نمودند در اولین فرصت جبران نمایید تا او بداند کارش صحیح نبوده است.

4. در اولین موردی که فرزند حق الناس را رعایت نمود، او را تشویق و بر صداقت و دوستی او تأکید نمایید.

5. در رعایت حق الناس پیشگام بوده و الگوی عملی برای فرزند خود باشید.1

——————————————

1. مهارت های زندگی، محممود اکبری، ص77.